Ewa Kotowska-Rasiak/KAI
Dzień Męczeństwa
Duchowieństwa Polskiego w Kaliszu
Święci męczennicy swoim męczeństwem okupili nie tylko swoje słabości, ale swoją krwią męczeńską jednają pokój Boży i przebaczenie wielu ludziom, w tym także każdemu z nas - mówił abp Henryk Muszyński, który przewodniczył Mszy św. w Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu z okazji 71. rocznicy cudownego wyzwolenia obozu w Dachau.
Biskupów, księży i wiernych powitał ks. prałat Jacek Plota, kustosz Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu, który zaznaczył, że modlitwie towarzyszą relikwie polskich męczenników, m.in.: św. o. Maksymiliana Marii Kolbego, bł. ks. Wincentego Frelichowskiego, bł. ks. Józefa Stanka Pallotyna. Dodał, że w 2010 r. abp Józef Michalik ofiarował kaliskiej bazylice Księgę Upamiętniającą Kapłanów, którzy zginęli w czasie II wojny światowej. Są tylko dwie takie księgi. Jedna znajduje się na Jasnej Górze, a druga u św. Józefa w Kaliszu. Poinformował, że na dzisiejszą uroczystość została przygotowana wystawa na temat cudownego ocalenia księży z Dachau i ich pielgrzymek wdzięczności do św. Józefa w Kaliszu, a także wydana książka pt. „Eucharystia w KL Dachau” autorstwa ks. dr. Sławomira Kęszki.
Z wiernymi modliło się 4 biskupów i kilkudziesięciu księży z całej Polski. Wśród biskupów byli: Prymas Polski senior abp Henryk Muszyński, ordynariusz diecezji kaliskiej Edward Janiak, biskup kaliski senior Stanisław Napierała i bp senior Zdzisław Fortuniak z Poznania. We Mszy św. uczestniczyli także: ks. Tadeusz Kosecki, były więzień obozu w Stutthofie, przedstawiciele Wydziału Studiów nad Rodziną UKSW w Łomiankach, Instytut Świecki Życia Konsekrowanego Świętej Rodziny – dzieło założone przez abp. Kazimierza Majdańskiego, więźnia z Dachau, księża z całej Polski, klerycy seminariów w Bydgoszczy i Kaliszu, Bractwo św. Józefa, delegacja najbliższej rodziny bł. ks. Wincentego Frelichowskiego, kombatanci, młodzież ze szkół noszących imię byłych więźniów Dachau i innych obozów.
Na początku Eucharystii bp Edward Janiak witając Prymasa Polski seniora wskazał, że jest on znany w Kaliszu, ponieważ posługiwał w diecezji włocławskiej. – Twoja pasterska posługa realizowana była w trzech diecezjach: chełmińskiej, włocławskiej i archidiecezji gnieźnieńskiej. Tutaj doczekałeś się powrotu tytułu prymasa dla arcybiskupa gnieźnieńskiego i po 173 latach byłeś pierwszym ordynariuszem rezydującym na stałe w Gnieźnie. W sprawach konfliktowych Ksiądz Prymas zawsze roztropny, w wątpliwościach był ostrożny, ale czytelny, w obronie praw człowieka i Kościoła – zasadniczy, w relacji z innymi wyznaniami – otwarty i ekumeniczny, w stosunku do władz państwowych – poprawny, ale nie służalczy, w stosunku do naszych sąsiadów na Zachodzie i Wschodzie – pojednawczy. Mówię to z doświadczenia jako 20-letni biskup patrząc na te wzorce starszych, zacnych biskupów – powiedział biskup kaliski, który podkreślał, że 29 kwietnia w Kościele obchodzony jest dzień męczeństwa chrześcijan w świecie.
Zacytował ks. Kozłowieckiego, późniejszego kardynała, który wypowiadając się o swoim jezuickim współbracie o. Kolaćko z obozu w Dachau wskazywał, że był on całkowicie oddany św. Józefowi.
W homilii abp Henryk Muszyński nawiązał do wydarzeń w Dachau sprzed 71. lat. - W latach 1939 - 1945 w Dachau przebywało 2800 kapłanów i alumnów, w tym 1773 Polaków. Wyzwolenia doczekało zaledwie 856 polskich duchownych – przypomniał kaznodzieja.
Podkreślał, że męczennicy towarzyszą mu w całym życiu kapłańskim. - Spotykamy się tutaj jako wspólnota Jezusa Chrystusa pod krzyżem. Spotykamy się w Jezusie Chrystusie Zmartwychwstałym, który daje nam nadzieję sięgającą poza śmierć. Jestem pierwszym pokoleniem wojennym, którego formacja kształtowała się nie tylko we wspomnieniu, ale w duchu tych, którzy ponieśli męczeńską śmierć w obozach – mówił celebrans.
Celebrans nazwał bł. bp. Michała Kozala i bł. Wincentego Frelichowskiego swoimi aniołami stróżami, którzy przez całe życie mu towarzyszą.
Przypomniał też, że swoją posługę w diecezji włocławskiej rozpoczął tutaj u stóp św. Józefa w Kaliszu.
Przekonywał, że człowiek prawdziwie wolny to ten, który ma siłę i moc do urzeczywistniania całego poznanego dobra. – Jeżeli wyznajemy prawdę, że Bóg jest miłością, że Jezus Chrystus jest obliczem Bożej miłości, a zaprzeczamy temu naszym życiem jesteśmy kłamcami – stwierdził Prymas Polski senior.
Odniósł się do prześladowania chrześcijan we współczesnych czasach. - XXI wiek staje się największym wiekiem męczenników, bo krzyż jest zgorszeniem i będzie zgorszeniem do końca świata, bo krzyż jest wymagający. W nim jest cierpienie, ale także zbawienie. Jeżeli ktoś nie ma łaski wiary, to widzi tylko brzemię przekleństwa krzyża. Dopiero wiara w zmartwychwstanie sprawia, że nasze życie staje się drogą do życia wiecznego – powiedział hierarcha.
Zaznaczył, że ogłoszony przez papieża Franciszka Rok Miłosierdzia jest zobowiązaniem, by świadczyć miłosierdzie wobec potrzebujących, zagubionych, nieszczęśliwych, szczególnie bezdomnych, nie mających schronienia. - Św. Józefie, patronie Kościoła Świętego, ale także opiekunie bezdomnych, uchodźców, szukających ocalenia oręduj i wstawiaj się za nami, którzy się do ciebie uciekamy – modlił się metropolita gnieźnieński senior.
Podczas Eucharystii przekazane zostały relikwie bł. ks. Wincentego Frelichowskiego, męczennika z Dachau i patrona harcerzy. Przyniesiono także obraz błogosławionego ofiarowany przez ks. Piotra Szkudlarka, diecezjalnego duszpasterza harcerzy oraz druhów z ZHP, ZHR i Skautów Europy.
Po komunii św. ks. Tadeusz Kosecki z Gdyni, były więzień obozu w Stutthofie, w Kaplicy Cudownego Obrazu św. Józefa Kaliskiego oczytał akt zawierzenia św. Józefowi ułożony 71 lat temu przez księży z Dachau.
Po Mszy św. wierni mogli zwiedzić Kaplicę Męczeństwa i Wdzięczności znajdującą się w podziemiach kaliskiej bazyliki. Odbyła się także konferencja popularno-naukowa poświęcona księżom – więźniom obozów hitlerowskich.
Ks. dr Sławomir Kęszka wygłosił wykład nt. „Spotkania z Bogiem w obozie koncentracyjnym w Dachau. Eucharystia i posługa duszpasterska w latach obozowej niewoli”.
W 2002 r. kard. Ignacy Jeż w imieniu księży z Dachau zwrócił się z prośbą, by diecezja kaliska podjęła się kontynuacji ich dziękczynienia składanego św. Józefowi. Zwrócił się także z prośbą do Konferencji Episkopatu Polski o kontynuację pamięci po księżach dachaowcach i innych polskich duchownych, którzy stracili życie w różnych obozach zagłady w czasie II wojny światowej. Konferencja Episkopatu Polski wpisała do kalendarza celebracji ogólnokrajowych Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego i powierzyła jego organizację diecezji kaliskiej.
Zgodnie z obietnicą kapłani, którzy przeżyli obóz w Dachau, w 1948 r. po raz pierwszy przybyli do Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu w pielgrzymce dziękczynnej. Potem księża każdego roku przyjeżdżali do Kalisza i odnawiali swoje przyrzeczenie. Z roku na rok było ich coraz mniej, ale mimo chorób i starości pielgrzymowali do św. Józefa Kaliskiego. Ostatni kapłan zmarł w kwietniu 2013 r.
Jako wotum za ocalenie powstały: Kaplica Męczeństwa i Wdzięczności w podziemiach kaliskiej bazyliki w 1970 r. oraz Instytut Studiów nad Rodziną w Łomiankach w 1975 r.