Renata Jurowicz
Kaliski pomnik
Ojca Świętego
Przesłanie życia
Od ponad ośmiu lat w krajobraz Placu św. Józefa w Kaliszu wpisany jest pomnik Jana Pawła II upamiętniający Jego wizytę w naszej diecezji. „Kaliski” Papież pochyla się z zatroskaniem nad dzieckiem. Dlaczego?
Projekt pomnika przygotował prof. Jan Kucz z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Trzy i półmetrowej wysokości rzeźba została odlana w brązie przez firmę Brąz-Art Juliusza Kwiecińskiego z Pleszewa. Pomnik wykonano na zamówienie kaliskiej Kurii. Jednak jak podkreśla, w zaproszeniu na uroczystość jego poświęcenia, ks. bp Stanisław Napierała jest to dzieło wspólne. Władze miasta sfinansowały przygotowanie terenu i cokołu. Pomnik stał się znakiem wdzięczności diecezji i miasta za pielgrzymowanie Ojca Świętego w 1997 roku do Kalisza.
Zatroskany Papież
W swoim dziele Jan Kucz przedstawił słowiańskiego Ojca Świętego, który jakby przypadkiem spotyka dziewczynkę ubraną w skromną sukienkę i niepewną siebie. Papież pochyla się z zatroskaniem nad dzieckiem, które przytula się do niego. Dłonie Ojca Świętego i jego małej towarzyszki zbliżają się do siebie, jednak niewiadomo czy się spotkają. Zawieszone są w przestrzeni, oczekiwaniu na wypełnienie. Tym gestem dłoni w stronę dziecka Jan Paweł II wyraża potrzebę obrony życia od poczęcia. Ukazuje swoje zatroskanie polską rodziną, dziećmi, które są przyszłością narodu. W pomniku najważniejsze jest wyrzeźbienie i scharakteryzowanie tegoż zatroskania - stwierdza sam autor Jan Kucz. To, że Papież delikatnie się uśmiecha, wcale nie oznacza bagatelizowania problemu. To wyraz nadziei i wiary - wyjaśnia rzeźbiarz. W drugiej ręce Jan Paweł II trzyma pastorał - symbol władzy papieskiej.
„Artysta w kształcie nadanym pomnikowi plastycznie zawarł przesłanie zostawione przez Ojca Świętego w Kaliszu dla nas, dla naszej Ojczyzny oraz całego świata” - podkreśla ks. bp Teofil Wilski wspominając historyczną wizytę w książce wydanej z okazji 10-lecia diecezji. Jan Paweł II zaapelował wtedy o obronę życia od poczęcia. Przypomniał, że „największym niebezpieczeństwem zagrażającym pokojowi jest aborcja”. Natomiast „dziecko jest najwspanialszym darem dla rodziny, dla narodu”. Zaapelował, by nigdy nie odrzucać tego daru. Papież wołał o wprowadzenie w czyn wielkiej strategii obrony życia. Zaznaczył, że „Prawo do życia nie jest tylko kwestią światopoglądu, nie jest tylko prawem religijnym, ale jest prawem człowieka”. Właśnie te słowa Ojca Świętego, jako dopełnienie przesłania rzeźby, zostały umieszczony na cokole. Artysta zaprojektował także niski postument. Papież mógłby „zejść” z niego, zbliżyć się do każdego. Autor projektu chciał, aby wyrzeźbiony Jan Paweł II był „ludzki”, by „można było sobie zrobić zdjęcie, usiąść przy nim, dotknąć, bo to nasz rodak, człowiek otwarty na wszystkich”.
Jeden ze znawców pomników Jana Pawła II dr Kazimierz Ożóg zwraca uwagę także na szaty, w które został ubrany Papież. Podkreśla, że Jan Kucz z powodzeniem przełamał w swoim dziele schemat „pancernych” szat spowijających powszechnie Ojca Świętego na jego pomnikach - decydując się na może nieco przesadne zmultiplikowanie fałd tworzących fantastyczną strukturę. Figura z pomnika w Kaliszu jest jednym z najlepszych dzieł współczesnej rzeźby w Polsce - podkreślił.
Obok Józefa
Pomnik Jana Pawła II stanął w cieniu bazyliki św. Józefa 28 maja 1999 roku w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca, na którym celebrował Mszę Świętą i wypowiedział orędzie życia. Pomyślano wtedy również o wiernych, którzy będą w przyszłości przybywali na to miejsce. Teren wokół pomnika przebudowano tak, by mogło się na nim zgromadzić wielu ludzi.
Szczególny dzień i miejsce
Uroczystość poświęcenia pomnika odbyła się w II rocznicę papieskiej pielgrzymki, na zakończenie pierwszej w historii diecezji procesji „Od Wojciecha do Józefa”. Eucharystię na placu 30 maja 1999 roku celebrowano pod przewodnictwem ks. bp. Stanisława Napierały. Wraz z wiernymi uczestniczyły w niej władze miasta. Podczas uroczystości Ordynariusz przypomniał, że pomnik znak naszej miłości i wdzięczności za wizytę Jana Pawła II w Kaliszu „przypomina nam głoszoną przez Niego Ewangelię”. Od tego dnia Plac św. Józefa wraz z pomnikiem stał się szczególnym miejscem dla diecezjan. Tam odbyły się uroczystości związane z rocznicami ustanowienia diecezji. Przy pomniku modlono się w chwili śmierci Jana Pawła II. Tam zatrzymują się pielgrzymki udające się do sanktuarium św. Józefa. W sąsiedztwie pomnika w 10. rocznicę wizyty Jana Pawła II w Kaliszu zgromadzą się diecezjanie.